Er synd úr allri mynd?

Er eitthvað til í öllu þessu eilífa tali kristindómsins um það hve við mannverurnar séum allar saman ´syndugar´?

Svarið er bæði já og nei.

Ef við skoðum rót orðsins ´synd´ þá sjáum við að það er þýðing á gríska orðinu ´hamartia´ sem merkir einfaldlega að ´geiga,´ ´missa marks,´ ná ekki takmarki sínu´ og annað í þá áttina.

Og því má segja að svo lengi sem við erum ófullvaxta í andlegri merkingu og lifum í fáviskuvitundinni (Sanskrít: avidya) og þekkjum ekki okkar eigið innsta guðdómlega eðli, og gerum þar af leiðandi og hugsum ýmislegt sem öndvert er algæsku guðs, þá er hægt að halda því fram frá vissu sjónarhorni að tilvera okkar geigi og missi marks og nái ekki takmarki sínu - og að við séum í þeim skilningi ´syndug´.

En þetta er auðvitað miklu afmarkaðri og hófstilltari og viturlegri skilningur á ´synd´ heldur en sá sem kristindómurinn hefur tradisjónelt haldið á lofti. ´Christianity has blown the concept of ´sin´ out of all proportions´ sagði vitur maður eitt sinn, og það er laukrétt.

Reyndin er sú að gagnstætt því sem kristnin hefur hamrað á í aldanna rás þá er það enginn glæpur eða svívirða að ´lifa í synd´ ef sá frasi er rétt skilinn sem ´að lifa í fávisku um okkar eigið eðli´ - engu fremur en það er einhver glæpur eða svívirða fyrir lítil börn að vita ekki neitt um stærðfræði eða pólitík (svo aðeins tvö handahófsdæmi séu nefnd). 

Og svo er það sá djúpi sannleikur að lögmál andlegrar þróunar er að gegnum fáfræðina liggur leiðin til þekkingar. Með öðrum orðum (í samhengi pistilkorns þessa): bernskan er nauðsynlegt forskeið þess að verða fullorðinn. ´Man is not travelling from falsehood to truth, but from lesser truth to greater truth,´ eins og spekingur einn mikill reit. 

Við erum að læra. Sífellt að læra. Og einn daginn verðum við fullnuma.

Við þetta má svo bæta að allir eru að gera sitt besta. Sú manneskja er ekki til sem ekki er sleitulaust og einarðlega að reyna að lifa lífi sínu á þann fegursta og göfugasta máta sem henni er kunnugt um. Því ættum við ekki að dæma neinn og ekki að kalla neinn ´syndara,´ heldur einbeita okkur að vorri eigin þroskaleið.

Vér sjáum það í heiminum sem er innra með oss sjálfum. Því má treysta því að manneskja sem er með ´syndir´ annarra á heilanum er sjálf sárþjökuð af tilfinningu um eigin syndabyrði (hvort sem henni er það leynt eða ljóst).

Okkar sanna innsta eðli er guðdómlegt eins og hér að ofan segir, en flest lifum við aðeins í hinni ytri yfirborðsnáttúru og erum okkur ekki meðvituð um guðdóminn í hjartanu - hina fullkomnu endurspeglun gæsku, kærleika og visku guðs, bjartari en þúsund sunnur.

En hér kemur lykilatriðið: þessi guðdómsnáttúra okkar er eins og sólin og ytri yfirborðsnáttúran er eins og skýjin sem hylja sólina. Það er vitanlega alveg sama hve þykk og dökk ský fela sólina - hún skín jafn skært fyrir því ofan skýjanna.

Og á endanum er guðdómsröðullinn í hjarta okkar of máttugur til að nokkuð geti haldið aftur af því að hann skíni í gegnum ský fáviskunnar og baði alla okkar verund - og heiminn allan - í bjarma sínum.

Og þegar sá undursamlegi atburður gerist er ekki lengur um að ræða neina ´synd´ - ekki einu sinni í þeim mjög svo hófsama og skynsamlega skilningi sem hér að ofan er frá greint.

Og það hafa verið og eru enn í dag til manneskjur sem hefur tekist að blása öllum skýjunum burt frá sinni innri guðdómssunnu og náð fullkomnu og milliliðalausu sambandi við almættið og þar með gert alla ´synd´ að engu.  Þær mannverur ganga yfirleitt undir heitinu ´dýrlingar´ eða ´mystíkerar´ og þótt fáar séu er þær að finna í öllum löndum á öllum tímum.

Mjög margt fólk (sérstaklega kristið fólk) telur að sá tími að mannverur geti náð slíku beinu og krókaleiðalausu sambandi við guð tilheyri gráustu forneskju og að slíkt sé ekki hugsanlegt í dag. Svoleiðis nokkuð sé aðeins forréttindi spámanna þeirra og guðmenna er Biblían greinir frá.

Þessu til hrakningar vil ég benda á að ef það er eitthvert lögmál sem vísindin hafa sannað þá er það að atvik sem hefur gerst einu sinni getur alltaf gerst aftur. Og það veitir dásamlega fullvissu þess að það sem dýrlingarnir og mystíkerarnir sem og spámenn og guðmenni Biblíunnar hafa gert getum við - hvert og sérhvert okkar - einnig gert.

Já, að verða guðir (eða öllu heldur: að átta okkur á því að við höfum alltaf verið guðir!) er svo sannarlega undursamlegur erfðaréttur okkar allra, sem enginn og ekkert getur svipt nokkurt einasta okkar.

Það er okkur ósæmandi sem elskuðum börnum guðs að berja lóminn yfir því hvað við séum armir og vesælir ´syndarar´. Þess í stað ættum við að fylla hugi okkar og hjörtu af hinni dýrðlegu vitneskju um vora innri reisn, vora innri tign, vorn innri guðdóm.

Ég lýk þessari stuttu hugvekju á orðum mikils andlegs meistara, sem beindi eftirfarandi uppörvunarorðum til okkar allra: ´You are great. That is the truth, whether you know it or not. [. . .] Saintliness is not a gift that God confers on merely a chosen few. Rather, it is a treasure that God has placed within every child of His´.