Heimsins mesti músíkant?

Hvimleið er sú hneigð nútímans að einblína á fátækt þá sem hrjáir stóran hluta indversku þjóðarinnar, en sjá ekki hið forna indverska menningarundur.

Fjarri er það mér að reyna að klóra yfir þau geigvænlegu efnahags- og félagslegu vandkvæði sem indverska þjóðin á við að etja á vorum dögum. Fyrir mér vakir einungis að andæfa því að menn láti sér hina indversku eymd svo í augum vaxa að þeim yfirsjáist hin stórkostlegu afrek Indverja í aldanna rás í heimspeki, bókmenntum og listum. Þetta væri líkt og að kinnoka sér við að hlusta á Bach sakir þess að nazistar réðu eitt sinn ríkjum í ættjörð hans, Þýskalandi!

Annars er það ekki ætlan mín með þessari stuttu bloggfærslu að fara útí menningarsögu. Einvörðungu hyggst ég vekja athygli á einum stórfenglegasta holdgervingi hins forna indverska menningaranda á vorum tímum. Heitir sá hinu ábúðarmikla nafni Hariprasad Chaurasia.

Hljóðfærið sem þessi mikli höfuðsnillingur leikur á nefnst á indversku máli bansuri, sem þýðir bókstaflega ´bambusflauta´. Hljómfæri þetta er að öllum líkindum eitt óbrotnasta og ósófistikeraðasta instrúment í víðri veröld: aðeins aflangur sívalningur mjór með einu einasta gati.

En slíkt er geníalítet Chaurasias að jafnvel með þetta sára-einfalda hljóðfæri sem bambusflautan er þá tekst honum að galdra fram músík sem á varla sinn líka á jörðu þessari: flókin, margbrotin, djúp, andleg, unaðslega melódísk, undra-háfleyg og ljómandi af nánast algerlega óbeisluðu hugmyndaflugi. Hið síðarnefnda (þ.e. hið óbeislaða hugmyndaflug) kemur hvað best í ljós í birtu þeirrar staðreyndar að ég á samanlagt hátt í fimmtíu klukkutíma af tónlist með Chaurasia, en aldrei hef ég rekist á hann hjakka í sama farinu þótt ekki sé nema í nokkrar mínútur.

Að mér vitandi er tónlist Chaurasias hvergi fáanleg í plötuverslunum hérlendis (sem þarf ekki að koma á óvart, þar sem söluvinsældakapphlaupið tröllríður öllu í plötusölu frónskri), en hægt er að fá mestallt sem séníið hefur tekið upp á hinni frábæru Amazon - netverslun.

Að lokum þetta: ef ég ætti að beina fólki á einhverjar sérstakar upptökur með Chaurasia til að hefja stúderingu á hinni óviðjafnanlegu tónlist hans, þá myndi ég benda á dúetta sem hann tók upp með öðrum indverskum snillingi, santúr-leikaranum Shiv Kumar Sharma (en hljóðfærið er hann leikur á og átti reyndar öðrum fremur þátt í að hefja upp til virðingar sem instrúment í indverskri klassík, hinn áðurnefndi santúr, er nokkurs konar klukknaspil, upphaflega ættað úr Kasmír). Aðeins tvö orð hæfa upptökum þessum: himneskir töfrar!