Njótum skynnnautnanna í botn!

Ýmsar trúarhreyfingar í heimi hér að fornu og nýju hafa prédikað að nautnir skynfæranna séu helsti óvinur sálarinnar.

Þetta meinlætaviðhorf fæ ég seint skilið. Hví væri Almættið að veita okkur skilningarvitin til að byrja með, ef ekki væri ætlunin að við beittum þeim á heilbrigðan og uppbyggilegan hátt og nytum þeirrar margháttuðu fegurðar sem að þeim berast úr öllum áttum?

Einna lengst nær þessi skynánægju-höfnunar-della í Mótmælendatrú, þar sem forboðið er m.a. að skreyta kirkjur, sakir þess að slíkt ´prjál og glingur´ dragi hugann frá Guði. Þetta er í senn andlýðræðislegur og óhagsýnn þankagangur. Það er ókleift öðrum en fáeinum andlegum ofurmennum að öðlast samruna við hinn hreina, eiginleikalausa og alhandanlæga Guðdóm, í einu reginstökki. Við hin, meðalmennin, sem myndum nítíuogníu-hundraðshluta mannkyns, verðum að fikra okkur smám-saman upp á fimbulbjarg Almættisins, í mörgum áföngum. Og fyrsti áfanginn er ævinlega sá að dýrka skaparann í líki hins skapaða; þ.e. að velja sér einhver tákn úr heimi skynfæranna sem best eru til þess fallin að lyfta sálargripi voru upp á örlítið hærri klettasnös á Guðdómsfjallinu. Og með þeim hætti höldum vér áfram að grípa oss háleitari og háleitari táknsyllur, og þannig heldur klifrið áfram allt þar til Tindinum er náð; og þá fyrst falla allar skilvitatáknstoðir burt. Þetta kalla Indverjar að öðlast sameiningu við hinn eiginleikalausa handanguðdóm (nirguna Brahman) fyrir tilstilli dýrkunar á hinum eiginleikaræna hérlægsguðdómi (saguna Brahman); með öðrum og ef til vill skiljanlegri orðum :  að transenda skynfærin, ekki með því að hafna þeim, heldur með því að nota þau til að sigrast á sjálfum sér; njóta fegurðar sköpunarverksins sem millistig að því að njóta fegurðar Guðs. Og öðruvísi getur málunum ekki verið háttað, að minnsta kosti ekki fyrir yfirgnæfandi meirihluta mannkyns.

En yfir í aðra en þó tengda sálma. Þar sem ég hef mikið ritað og röflað um trúarleg málefni í bloggfærslum mínum, þá fýsir suma lesendur ef til vill að vita hverrar trúar ég er. Sjálfur er ég á móti því að vera hólfaður í einhvern tiltekinn bás; slík básahólfun veitir huganum vissulega fró, en er því miður alltof oft hula á veruleikann, sem er iðulega fljótandi og síbreytilegur og umflýr hverja tilraun sefans til að slengja á hann einhverjum ákveðnum merkimiðum. - En ef mér væri stillt upp við vegg með frethólk í fésið myndi ég sennilega skilgreina mig sem ´fegurðartrúar´.

Fagurt landslag, fögur andlit, fagurt líkamssköpulag, fögur breytni, fögur skapgerð, fagurt lífsviðhorf, fögur byggingarlist, fögur myndlist, fögur tónlist, fagrar bókmenntir, fögur tungumál, fögur heimspeki, fögur trúarbrögð . . . í stuttu máli allt sem fagurt er, jafnt skilvitlegt sem yfirskilvitlegt - þetta er það sem veitir mér trúarlega fyllingu.

Og að lokum mun ég eftir ofangreindum fegurðarkrókaleiðum, í þessu lífi eða (sem trúlegra er) í einhverri komandi ævi, ná sambandi við Guðdóminn, sjálfa´frummynd fegurðarinnar´ eins og Platóns kallaði Andann eina.