Sönn málvernd

´Málvernd´er hugtak sem þorra Íslendinga er mjög hugleikið, enda teljum við flest öll (réttilega) að það yrði óbætanlegur skaði jafnt fyrir íslenska menningu og menningarfjölbreytni mannkyns ef þetta um margt merkilega tungumál okkar dæi út.

En ég hef nokkuð aðra skoðun á því hvað felst í sannri málvernd en meirihluti samlanda minna.

Í huga flestra annarra Frónverja felst sönn málverndarstefna í því að halda tungumálinu eins ´hreinu´ og unnt er.

Í mínum huga felst sönn málverndarstefna í því að gera hvað sem gera þarf til að tungumálið lifi af.

Og það er morgunljóst að íslenskan mun ekki tóra til lengdar nema við tökum inn miklu, miklu fleiri orð úr erlendum málum - og þá einkum og sérílagi ensku, þeirri lygilega orðauðugu tungu.

Eða hvernig á annars að ´þýða´ á íslensku ensk orð á borð við ´hypothetical´ eða ´evocative´ eða ´quintessential´ svo aðeins þrjú dæmi séu tekin af óramörgum?

Ég auglýsi eftir boðlegum ´íslenskunum´ á orðum þessum - því ég hef ekki rekist á slíkar!

Nú eru oss einungis tveir kostir gjörir: 1) að innlima ofangreind orð (og fjöldamörg önnur) úr ensku inn í íslensku, með þeim aðlögunum að málkerfi íslenskunnar sem unnt er að gera, eða 2) að láta íslenskuna vera án téðra orða, og þar með miklu fátækari en ef fyrri kosturinn er kjörinn.

(Og hvað er annars svona voðalegt við það að taka inn gommu af nýjum tökuorðum í frónskuna? Vor ástkæra tunga er nú þegar smekkfull af tökuorðum sem eru fyrir löngu orðin saumlaus og órofa hluti málsins (t.d. eru þvottekta íslensk orð eins og ´kista´ og ´skrift´ bæði ættuð úr latínu) -  og svipaða sögu má segja um allar aðrar tungur heimsins, enda er það bæði eðlilegt og óhjákvæmilegt að tungumál hafi áhrif hvert á annað, rétt eins og fólk inflúenserar annað fólk.  - Svo má benda á að enskan sjálf er mesta tökuorðamál heims: á að giska 80 prósent orðaforða hennar eru sótt í aðrar tungur. Og er þá nokkuð að því að íslenskan auki sitt tökuorðahlutfall?).

Og ef seinni kosturinn sem rakinn er hér að ofan verður fyrir valinu þá er alvarlega vegið að tilvistargrundvelli frónskunnar. Skynsamar manneskjur sem vel eru að sér í ensku mun hverfa frá móðurmálinu sakir orðfæðar þess, og tjá sig þess í stað meira og meira á engilsaxneskri tungu í ræðu og riti.

Og það er EKKI sönn málvernd að stefna að slíku!